Kult świętego Andrzeja Boboli
Elżbieta Polak
(…) Niechże więc wszyscy jako we wzór wpatrują się w męstwo świętego Męczennika Andrzeja Boboli,
niech nieugiętą jego wiarę i sami zachowują i na wszelki sposób bronią;
niech tak naśladują jego apostolską gorliwość, żeby starali się najusilniej, stosownie do swego stanu,
Królestwo Chrystusowe na ziemi umacniać i we wszystkich kierunkach rozszerzać.(…)
Invicti athletae Christi, Pius XII
Niezwyciężony Mocarz Chrystusa okrutnie skatowany i zamordowany przez Kozaków w Janowie Poleskim /obecnie Białoruś,/ oddał swoje życie w obronie wiary ojczystej 16 maja 1657 roku w święto Wniebowstąpienia Pańskiego. Jego ofiara została przyjęta przez Pana Boga, który 45 lat później pozwolił mu przypomnieć o sobie współbratu o. Marcinowi Godebskiemu SJ, gdy ten szukał pomocy na modlitwie. Odnalezione w Pińsku 19 kwietnia 1702 roku ciało Męczennika było cudownie zachowane od rozkładu, mięśnie i wszystkie części ciała nie straciły swej elastyczności, wyraźne ślady tortur i ran wyglądały tak jakby ciało niedawno zostało pochowane. Wiadomość szybko rozprzestrzeniła się po okolicy i ludzie tłumnie zaczęli się gromadzić przy jego trumnie prosząc o wstawiennictwo u Najwyższego. Kult rozszerzał się i stale wzrastał mimo trudności i przeniesienia trumny do Połocka. W 1809 roku pisał o Apostole Polesia do swoich rodziców kleryk Jan Rootham /późniejszy generał jezuitów/: „Mamy tu w kolegium połockim drogocenny skarb, święte nienaruszone ciało Wielebnego Męczennika Andrzeja Boboli. Jak droga była przed Bogiem męczeńska śmierć tego Wyznawcy, to stwierdzają cuda tak liczne, że nosi on miano Cudotwórcy Polskiego.”
Trumna z relikwiami
30 października 1853 roku jezuita Andrzej Bobola został włączony do grona Błogosławionych. Niestety, bolszewicy nie uszanowali ciała Męczennika i w 1922 roku wywieźli trumnę z relikwiami z Połocka do Moskwy i umieścili w gmachu Wystawy Higienicznej Ludowego Komisariatu Zdrowia. Papież Pius XI podjął starania, aby oddano ciało Błogosławionego i trumna z relikwiami została przewieziona do Rzymu w 1923 roku, gdzie 17 kwietnia 1938 roku, w niedzielę Zmartwychwstania Pańskiego odbyły się uroczystości kanonizacyjne. Przeszły one do historii jako największe wydarzenie religijne w Polsce w okresie międzywojennym. Przedłużeniem uroczystości kanonizacyjnych stał się triumfalny powrót relikwii św. Andrzeja Boboli z Rzymu do Polski w czerwcu 1938 roku. Apostoł Polesia spoczął w Warszawie u jezuitów przy ul. Rakowieckiej, gdzie z czasem wybudowano Sanktuarium św. Andrzeja Boboli i 13 maja 1989 roku złożono relikwie integralne Męczennika w krypcie pod prezbiterium.
16 maja 2002 roku św. Andrzej Bobola został ogłoszony Patronem Polski, a kilka lat później, w 2008 roku, Sanktuarium św. Andrzeja Boboli zostało ogłoszone Sanktuarium Narodowym.
Rok wcześniej, w 350. rocznicę męczeńskiej śmierci Świętego zostało tam otwarte pierwsze na świecie muzeum poświęcone wielkiemu Patronowi Polski.
Święty Andrzej Bobola w niezwykły sposób, za pośrednictwem ks. Józefa Niżnika, przypomniał o sobie w Strachocinie, prawdopodobnym miejscu jego urodzin. Uroczystym przekazaniem relikwii 16 maja 1988 roku rozpoczął się tam kult Męczennika, a 19 marca 2007 roku kościół parafialny w Strachocinie został ustanowiony Sanktuarium św. Andrzeja Boboli na prawach diecezji. Obecnie Strachocina jest coraz bardziej znanym miejscem kultu Patrona Polski, gdzie przybywają tysiące ludzi wypraszając i dziękując za łaski uzyskane za przyczyną Świętego.
Miejsce kaźni św. Andrzeja Boboli w Janowie Poleskim także nie pozwala zapomnieć o jego wielkiej ofierze. Ordynariusz diecezji pińskiej, bp Antoni Dziemianko 16 maja 2013 roku podniósł kościół parafialny pw. Podwyższenia Krzyża Świętego do rangi Sanktuarium św. Andrzeja Boboli.
Potężny Święty w 1999 roku został ogłoszony patronem miasta Czechowice-Dziedzice i, jak zapewniają mieszkańcy, bardzo się nimi opiekuje. Tam też w kościele jezuitów znajdują się relikwie Świętego przywiezione w 1918 roku z Połocka przez wracającego z Rosji o. Jana Rostworowskiego SJ.
Relikwie św. Andrzeja są przechowywane w ponad 120 parafiach i wielu ośrodkach jezuickich na terenie Polski i na świecie.
Za sprawą śp. Teresy Walewskiej – Przyjałkowskiej towarzyszyły także polskiej delegacji państwowej, udającej się do Smoleńska w 2010 roku na obchody 70-lecia zbrodni katyńskiej. Przetrwały tragiczny w skutkach lot, obecnie przechowywane są w muzeum św. Andrzeja Boboli przy Sanktuarium Narodowym.
Dziś imię Męczennika nosi Sekcja św. Andrzeja Boboli „Collegium Bobolanum” Papieskiego Wydziału Teologicznego w Warszawie, nawiązującego do jezuickich tradycji Akademii Połockiej.
W rozwoju kultu św. Andrzeja Boboli dużą rolę odgrywa zawiązane w 1992 roku Stowarzyszenie Krzewienia Kultu św. Andrzeja Boboli w Warszawie i jego zachodniopomorski oddział w Szczecinie, który był współorganizatorem sympozjum naukowego „Duszpastersko-patriotyczny wymiar kanonizacji św. Andrzeja Boboli” na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Szczecińskiego w 80. rocznicę kanonizacji w 2018 roku.
Liczne łaski, a także cuda m.in. uzdrowienia w chorobach nowotworowych spowodowały wzrost zainteresowania osobą św. Andrzeja Boboli i powiększenie grona jego czcicieli. Władze Złocieńca jednogłośnie obrały go za patrona i 16 maja 2019 roku za zgodą Stolicy Apostolskiej miasto Złocieniec i jego mieszkańców uroczyście zawierzono potężnemu Orędownikowi.
(ep)
